zondag 26 oktober 2008

Dood.

Vannacht heb ik slecht kunnen slapen. Ik heb namelijk, vlak voor het naar bed gaan, iemand zien overlijden.
Helaas was het niet de eerste keer. Ik heb namelijk al honderden mensen, voor mijn wakende ogen, op vreselijke manieren zien overlijden.
Ik vind dit ingrijpend. Helaas kan ik op weinig begrip rekenen. Het is namelijk normaal om dit mee te maken. Niet alleen is het normaal, miljoenen mensen vinden het heerlijk om dit mee te maken. Het geeft ze een goed gevoel, en na de eerste dode, kunnen ze er geen genoeg meer van krijgen.
Het gaat, voor de duidelijk, over TV en film. Voor mij maakt het minder veel uit, of het op het scherm of letterlijk voor mijn neus gebeurt. Ik vind het uiterst vervelend om te moeten zien; de doodsangst, de strijd, de lichaamsdelen, het verdriet en de rouw. U begrijpt, ik ben geen fan van Tarantino.

Andere, 'normale' mensen maken een veel groter onderscheid tussen echt en nep. Ik heb de grootste horror-liefhebbers bijna zien huilen na getuige te zijn geweest van een daadwerkelijk incident. Dat komt door het dierlijk 'fight or flight' instinct: zodra je zelf echt bloot komt te staan aan gevaar, wil je weg of ga je je verweren. Nadat het gevaar geweken is, komt de klap.
In de bioscoop kan je nog iets van dit instinct terug zien: als er een dode gaat vallen keren sommigen de ogen van het scherm. Deze mensen worden later uitgelachen door de menigte die er al zo aan gewend is geraakt, dat ze de filmmakers er toe dwingen steeds verder en verder te gaan.
Het vreemde is dus, dat als het echt is, raken ze in shock, maar als de lichamen in de films er niet echt genoeg uit zien, gaan ze klagen.

Wat ook opvallend is, is dat mensen vaak wél geraakt worden door dood op het scherm. Alleen uit zich dat dan in hysterisch gelach, en de uiterst frappante neiging om, een dag later, alle details van de film met mij en andere medemensen te willen delen. 
Dat is niet stoer doen; dat is verwerking. Ze willen het geweld normaliseren en rechtvaardigen; een plek geven. Ze hebben immers, bizar genoeg, zelf de keuze gemaakt om het te ondergaan.

Soms zijn de situaties in de film zo onrealistisch, dat het gevoel van 'dat had ik kunnen zijn' er niet meer is. Zo heb ik geen greintje pijn gevoeld voor de talloze Orcs die in Lord of the Rings worden afgeslacht. Daar kan ik ook de regisseur voor bedanken; in tegenstelling tot zijn eerdere werk vond hij het nu niet nodig al het geweld gedetailleerd in beeld te brengen.

Ik herinner me een radio interview, met de programmeur van Veronica, die op dat moment een kanaal moest delen met een kinderzender (mooi woord). De interviewer vroeg 'gaan jullie nog tieten laten zien?', waarop de man antwoordde 'dat kan niet, de kinderen stemmen uit gewoonte af naar dit kanaal'. De volgende vraag; 'wat gaan jullie wel uitzenden?' 'Oh, we gaan de populaire serie 'Tour of Duty' weer herhalen'. 
De boodschap is: verpest de tere kinderzieltjes niet met vrouwelijk naakt, maar een zelfdoding door een granaat in de mond kan geen kwaad.

Er zijn mensen, instellingen en overheden die het lef hebben om het verband tussen misdaad en geweld op TV teniet te doen. Immers; zomaar iemand neerknallen, dat doe je toch niet (echt)? 
Ik wil het nu niet gaan hebben over de invloed die de film -en wapenindustrie op die overheden hebben. Nu nog maar even niet, toch? Ga alleen maar wel eens na, hoeveel pistoolschoten jij al gehoord had voordat je volwassen was.

Ik zie de Romeinse tijden van gladiatoren en verheerlijkt geweld weer terugkeren. Geen tijgers tegen Christenen, want tijgers zijn een bedreigde diersoort. De mens echter totaal niet. 
Het is geen slecht idee; de Amsterdam Arena staat pal naast de Bijlmerbajes.

Geen opmerkingen: